Chińskie ciekawostki
Chiny to fascynujący kraj różnorodności kulturowej, językowej i krajobrazowej. Na tej stronie zamieszczone będą najważniejsze i najciekawsze informacja o Państwie Środka
Feniks w kulturze chińskiej/ Phoenix in Chinese culture
Symbolika chińska
W Państwie Środka symbolika ma szczególne znaczenie. Wśród najważniejszych ikon pojawiają się także przeróżne zwierzęta i to zarówno te prawdziwe, występujące w przyrodzie (np. nietoperz, żuraw, ryba, motyl itd.), jak i stworzenia mityczne, pojawiające się tylko i wyłącznie w legendach i literaturze (np. smoki, feniksy, jednorożce [wł. Qilin]).
Charakterystyka chińskiego feniksa
W najwcześniejszych podaniach o tym wymyślnym stworzeniu opisywano go jako ptaka, a właściwie dwa ptaki – samicę i samca (chiński wyraz oznaczający „feniksa” to 凤凰, gdzie 凤 oznacza samca a 凰 – samicę). W okresach późniejszych zwierzę to już prezentowano jako pojedynczego ptaka płci żeńskiej, bardzo często sparowanego z samcem smoka. Według dawnego opisu jego ciało składało się na dziób koguta, ptasie czoło, „twarz” jaskółki, szyję węża, grzbiet żółwia, pierś gęsi, rybi ogon i zad jelenia. W późniejszej charakterystyce jawił się już jako istota o wielu brodach, ciele kaczki-mandarynki, głowie bażanta, pawim ogonie i dziobie papugi.
Znaczenie symboliczne
W chińskiej kulturze feniks stanowi symbol cnoty, obowiązkowości, rzetelności i pomyślności. Dawniej jego pojawienie utożsamiano z zaprowadzeniem w cesarstwie porządku i harmonii przez ówcześnie panującego Cesarza. Jego postać jest także kojarzona z nowym początkiem, dlatego jego wizerunek często pojawia podczas takich uroczystości jak śluby czy podczas Chińskiego Nowego Roku. Jako symbol sprzyjającego losu według filozofii Feng Shui jest nośnikiem dobrej energii qi, dlatego jego podobizny często pojawiają się w chińskich domach.
Podsumowanie
Feniks w kulturze chińskiej pełni funkcję symbolu. Symbolizuje nie tylko równowagę Ying i Yang w chińskiej filozofii Feng Shui, ale także kojarzy się z takimi wartościami jak cnota, rzetelność i obowiązkowość. Symbolizuje pomyślność przy wejściu w nowy etap życia, dlatego jest obecny podczas uroczystości związanych z początkiem czegoś istotnego. Warto przyozdobić swoje mieszkanie/ dom w podobizny tego ptaka, dzięki czemu do nasze miru domowego wkroczy pozytywna energia.
Chinese symbolism
In the Middle Kingdom, symbolism has a special meaning. Among the most important icons there are also various animals, both real ones, occurring in nature (e.g. bat, crane, fish, butterfly, etc.), as well as mythical creatures, appearing only in legends and literature (e.g. dragons, phoenixes, unicorns [incl. Qilin]).
Characteristics of the Chinese Phoenix
In the earliest accounts of this ingenious creature, it was described as a bird, actually two birds - a female and a male (the Chinese word for "phoenix" is 凤凰, where 凤 means male and 凰 - female). In later periods, this animal was already presented as a single female bird, very often paired with a male dragon. According to an old description, his body consisted of a rooster's beak, a bird's forehead, a swallow's "face", a snake's neck, a turtle's back, a goose's breast, a fish's tail and a deer's hindquarters. In the later characterization, he already appeared as a creature with many breads, the body of a mandarin duck, the head of a pheasant, a peacock's tail and a parrot's beak.
Symbolic meaning
In Chinese culture, the phoenix is a symbol of virtue, duty, reliability and prosperity. Formerly, its appearance was identified with the introduction of order and harmony in the empire by the reigning Emperor. His character is also associated with a new beginning, which is why his image often appears during ceremonies such as weddings or during the Chinese New Year. As a symbol of favorable fortune according to the Feng Shui philosophy, it is a carrier of good qi energy, which is why its images often appear in Chinese homes.
Summary
The phoenix is a symbol in Chinese culture. It symbolizes not only the balance of Ying and Yang in the Chinese philosophy of Feng Shui, but is also associated with values such as virtue, reliability and duty. It symbolizes prosperity when entering a new stage of life, which is why it is present during ceremonies related to the beginning of something important. It is worth decorating your apartment / house in the likeness of this bird, thanks to which positive energy will enter your homes.
LINK DO POBRANIA ARTYKUŁU/ LINK TO DOWNLOAD THE ARTICLE:
PRZESKANUJ I POBIERZ ARTYKUŁ/ SCAN AND DOWNLOAD THE ARTICLE:
熊猫 Panda - symbol Chin
Panda posiada ogromne znaczenie i uprzywilejowany status w chińskiej kulturze. Jako taka symbolizuje ona siłę, pokój i harmonię. Utożsamiana jest z postacią wojownika, wytrzymała w warunkach dużego zimna, silna z natury i samowystarczalna.
Pomimo wielkiej siły, dużych rozmiarów i groźnego uzębienia, zwierzę to posiada niezwykle łagodny temperament. Rzadko słyszy się o ich agresji czy przypadkach atakowania innych zwierząt czy ludzi.
Barwa futra tego sympatycznego niedźwiedzia także nie jest bez znaczenia. Jej czarno-białe umaszczenie przywodzi na myśl pierwiastki Ying i Yang, czyli składowe elementy harmonii. Aby miała miejsce pełna harmonia, oba te pierwiastki muszą siebie uzupełniać, współistnieć tworząc balans energetyczny.
Panda Wielka jest ważnym elementem chińskiej tożsamości kulturowej i historycznej. Jej historia przypomina także o kruchości egzystencji wszystkich istot żywych, bo choć potężna, nie tak dawno gatunek ten był bliski wyginięcia. To przypomina także, jak ważna jest dbałość o własną tożsamość, która, nieotoczona uwagą i troską, z czasem może zupełnie zaniknąć.
Jako symbol pokoju i przyjaźni postać Pandy Wielkiej wykorzystana była podczas minionych Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Pekinie w 2022r. Wybrano ją, aby przypominać, jak ważne jest pokojowe współistnienie i współpraca wszystkich narodów.
Pandy to zwierzęta o wysokiej inteligencji, dlatego też utożsamiane są z mądrością. W Chinach wierzy się, że amulet przedstawiający to wyjątkowe zwierzę pomaga zwiększyć nasze możliwości intelektualne.
W wielu miejscach w Państwie Środka powstały specjalne ośrodki badania i opieki nad pandami (tzw. Pandaria), gdzie stale monitoruje się zdrowie i rozwój podopiecznych, a także nadzoruje rozwój populacji. Wiele takich miejsc jest otwartych dla zwiedzających, którzy chcą na własne oczy zobaczyć tego przesympatycznego niedźwiadka.
Podsumowując, panda ma ogromne znaczenie symboliczne dla Chińczyków. Przypisuje się jej wiele pozytywnych znaczeń i utożsamia się ją z kulturą i historią Państwa Środka. Wiara w jej, wręcz mistyczne, pochodzenie napełnia ludzi ogromnym szacunkiem i troską w stosunku do tych istot. Nie wiem, jak Wy, Drodzy Czytelnicy, ale ja już wypełniłam swoją przestrzeń wizerunkiem tego wyjątkowego zwierzęcia. Stąd także logo, pod którym działam w branży tłumaczeń.
Wszystkiego pandziego!
Karolina
腊八粥 - Czyli chińska owsianka Pięciu Skarbów
腊八粥 (pinyin: Làbāzhōu) to słynna, chińska Owsianka Ośmiu Skarbów. Nazywana jest również 八宝粥 (pinyin: Bābǎozhōu). Tradycyjnie, w Chinach, przyrządza się ją i spożywa 8. dnia 12. miesiąca księżycowego. Jej pojawienie się zwiastuje rychłe obchody Chińskiego Nowego Roku (Festiwalu Wiosny). Skąd nazwa "osiem skarbów"? Wywodzi się ona z tradycji, gdzie na danie składało się w sumie osiem różnych zbóż, orzechów, owoców, różnych odmian fasoli i ziół. Pożywność kleiku, biorąca się z różnorodności składników, pochodzi od "skarbów" Matki Natury, które w sobie nosi.
Do przyrządzania tego przysmaku można użyć następujących produktów spożywczych:
Ze zbóż:
Czarny ryż
Proso
Jęczmień
Ryż
Z fasoli:
Fasola czerwona
Fasola czarna
Fasolki sojowe
Fasola Mung
Z orzechów:
Orzeszki ziemne
Orzechy włoskie
Orzeszki Pinii
Migdały
Z owoców suszonych:
Jujuba
Jagody Goji
Rodzynki
Głóg
Z nasion:
Nasiona lotosu
Nasiona rozłożni kolczastej
Nasiona słonecznika
Sezam
Z ziół:
Pochrzyn chiński
Dzwonkowiec
Kłacze atraktulodu
Poria
Aby otrzymać danie idealne namoczoną wcześniej przez noc fasolę należy gotować wraz z wybranymi dodatkami na gładką wręcz masę, koniecznie w niskiej temperaturze. Według preferencji na końcu można do kleiku dodać także cukier.
Święto Smoczych Łodzi
端午节
Święto Smoczych Łodzi (po chińsku: 端午节) jest świętem chińskim obchodzony piątego dnia piątego miesiąca chińskiego kalendarza księżycowego. W bieżącym, 2020 roku, przypadało na dzień 25 czerwca.
Celebracja
Chociaż sam sposób celebrowania tego święta różni się nieco w zależności od regionu, punktem wspólnym są widowiskowe wyścigi smoczych łodzi. Współczesne łodzie mają typowy dla sportu, jakim jest wioślarstwo, kształt, jednak wyjątkowy element stanowi głowa smoka umiejscowiona na dziobie łodzi. Łódź taka mieści w sobie 22 osoby ( w tym 20 wioślarzy). Rozgrywanym wyścigom towarzyszą barwne transparenty i rzesze kibicujących głośno widzów.
Jeżeli chodzi o kulinaria to w tym wyjątkowym dniu wielkim uznaniem cieszą się tradycyjne zongzi 粽子, czyli mocno kleisty ryż z, na przykład, kawałkami mięsa (wieprzowiny, drobiu), chińskich kiełbasek, solonych kaczych jajek czy grzybów shiitake. Uformowany w zaokrąglony stożek ryż zawijany jest głównie w liście bambusa (także lotosu czy banana) i gotowany na parze.
Historia
Święto Smoczych Łodzi stanowi upamiętnienie słynnego, chińskiego poety z epoki Walczących Królestw pochodzącego z Państwa Chu Qu Yuan’a 屈原, który potępiając brutalność wojen i propagując zjednoczenie kraju popadł w niełaskę i został wygnany przez władcę. W wyniku rozpaczy zdecydował się na popełnienie samobójstwa poprzez utonięcie w rzece Miluo 汨罗江 . Tradycja głosi, że okoliczni mieszkańcy, dowiedziawszy się o tragicznej śmierci poety udali się do swoich łodzi w poszukiwaniu ciała denata. Nie znalazłszy go, zaczęli rzucać w wodną toń rzeki Miluo kawałki ryżu, by uchronić ciało poety przed zjedzeniem go przez ryby i walić w bębny, by oddalić od ciała złe duchy. Natomiast pewien starszy chiński doktor wylał do rzeki wino, by otruć mieszkającego w niej potwora i w ten sposób ochronić Qu Yuan’a.
Wersja rodem z Jiangsu
W mieście Jiangsu w prowincji Zhejiang krąży odmienna historia narodzin tradycji tego święta. Jest nią legenda o Wu Zixu 伍子胥, który żył jeszcze przed Qu Yuan’em, także w Państwie Chu (w latach 722 – 481 p.n.e.). Jego ojciec, nauczyciel na dworze władcy Chu, został wtrącony do więzienia. Z tego względu w niełaskę popadł także Wu Zixu oraz jego starszy brat Wu Shang, którzy zostali skazani na śmierć. Kiedy ojciec i brat Wu Zixu zostali zabici, ten zmuszony był uciekać z Państwa Chu. Postanowił udać się do Państwa Wu, które było wrogiem Państwa Chu. Wu Zixun dostał się na dwór władcy i szybko zyskał jego przychylność. Po śmierci króla jednak, na tronie zasiadł jego syn, który nie obdarzył niestety Wu Zixu takim zaufaniem. Z tego powodu zignorował jego radę ataku na Państwo Yue. Piątego dnia piątego miesiąca kalendarza księżycowego król zmusił Wu Zixu do popełnienia samobójstwa, który to poprosił jeszcze, by po jego śmierci wydłubać mu oczy i zawiesić na bramach miasta. Dzięki temu będzie mógł przyglądać się jak wojska Yue podbijają Wu. Król wpadł w złość i rozkazał wrzucić ciało denata do rzeki w pobliżu miasta Suzhou. Lokalni mieszkańcy, darzący Wu Zixu sympatią, rok rocznie urządzali na jego cześć wyścigi smoczych łodzi.
Źródła:
https://theculturetrip.com/asia/taiwan/articles/taiwans-dragon-boat-festival/
https://www.chinahighlights.com/festivals/dragon-boat-festival-history.htm
https://pl.wikipedia.org/wiki/Smocze_%C5%82odzie
https://en.wikipedia.org/wiki/Zongzi
https://baike.baidu.com/item/%E7%AB%AF%E5%8D%88%E8%8A%82/1054
Plik do pobrania ⇊
Przycisk pobierania znajduje się u dołu strony.
Chiński szacunek dla osób starszych
Opracowała: Karolina Kłopotek
Jedną z najbardziej charakterystycznych cech narodu chińskiego jest głęboki szacunek do osób starszych. Swoje początki tego typu postawa ma już w starożytności. Na czym polega wyjątkowości tego zjawiska? Odpowiedź na to pytanie jest przedmiotem niniejszego artykułu.
Cnota synowskiej powinności
W konfucjańskim, taoistycznym i buddyjskim społeczeństwie starożytnych Chin nadrzędną cnotą była cnota powinności synowskiej (ch. 孝, xiào). Polegała ona na obowiązku okazywania szacunku wobec rodziców, starszych i przodków. Opisywana już w „Dialogach Konfucjańskich” powinność synowska grała rolę nadrzędną w konfucjanizmie.
Podług jej definicji objawiać się miała poprzez miłość do rodziców, opiece nad nimi, odpowiednim postępowaniu nie tylko wobec rodzicieli, ale także wśród społeczeństwa tak, by dbać o dobre imię swojej rodziny. Przejawiała się w dobrze wykonywanej pracy i wypełnianiu swoich zobowiązań, powstrzymywaniu się od buntu, byciu grzecznym, postępowaniu według ustalonej etykiety, dbaniu o groby przodków, oddawaniu im należnej czci, osiedleniu się w pobliżu domu rodzinnego by zawsze być w stanie nieść pomoc starszym, schorowanym rodzicom. Jej ważnymi aspektami były także: zapewnienie męskiego potomka i zgoda braterska.
Powinność synowska a czasy współczesne
Powinność synowska cały czas obecna jest wśród chińskiego społeczeństwa w tej, czy innej, formie. W imię wciąż żywej myśli konfucjańskiej, rząd chiński tłumaczy w jaki sposób okazywać szacunek wobec starszych obywateli. Za przykład dla tej części społeczeństwa, która zamieszkuje miasta, podaje mieszkańców wsi. W wiejskich rejonach kraju Domy Opieki nie cieszą się zbyt dużą popularnością, a w rodzinach silne jest poczucie wzajemnych więzi i obowiązku wobec rodziców i dziadków.
Młodzi ludzie zamieszkujący chińskie wsie najczęściej pozostają w domach swoich rodziców. Umieszczenie starszego członka rodziny w Domu Opieki oceniane jest jako zaniedbanie obowiązków wobec rodziny i prowadzi do tzw. „utraty twarzy”, czyli największego dyshonoru dla Chińczyka. Nawet w obliczu tak silnie degeneracyjnych chorób jak Alzheimer, większość osób woli zatrudnić stałą opiekę nad chorym rodzicem/dziadkiem w jego domu, aniżeli oddać go do nawet najlepiej wyposażonego ośrodka.
Z perspektywy samych zainteresowanych
Jakie są natomiast odczucia samych seniorów? Podejścia są bardzo różne. Niektórzy, z obawy przed samotnością i wykluczeniem społecznym, w Domach Opieki widzą szansę na utrzymanie kontaktu z ludźmi, co więcej, towarzystwo rówieśników stwarza atmosferę zrozumienia. Ludzi tych bowiem łączą podobne przeżycia. Domy Opieki usytuowane z dala od przeludnionych miast, w otoczeniu pięknej fauny i flory pomagają seniorom utrzymać dobre samopoczucie i ukoić nerwy, można wspólnie pograć w szachy bądź odbyć spacer wśród pięknych ogrodów zakładu.
Z drugiej strony natomiast są osoby, które oddanie do Domu Opieki traktują jako odrzucenie i wykluczenie z życia rodzinnego. Odseparowanie on znajomych i miejsca, w których spędzili całe swoje życie.
Aspekt prawny
Chińskie dzieci są prawnie zobowiązane do szacunku wobec osób starszych w swojej rodzinie. Starzenie się społeczeństwa stało się jednym z największych problemów, z jakimi boryka się Państwo Środka. Coraz więcej młodych osób decyduje się opuścić dom rodzinny i zamieszkać osobno. W odpowiedzi na ten trend rząd Chin wprowadził nakaz regularnego odwiedzania rodziców pod groźbą sankcji prawnych.
Osoba starsza, która czuje się zaniedbywana przez swoje potomstwo może zgłosić się do sądu. Jeżeli sprawa zostanie wygrana, sąd może nałożyć karę egzekwując ją w formie, na przykład, zablokowania karty bibliotecznej. W Szanghaju natomiast pracownik Domu Opieki ma legalne prawo wykonania telefonu do dziecka/dzieci pensjonariusza i skrzyczenie ich w przypadku, gdy uzna, że nie wywiązują się z obowiązku regularnych i odpowiednio częstych odwiedzin.
Moje doświadczenia
Chociaż nie mogę powiedzieć zbyt wiele o tym, jak ta kwestia wygląda „od podwórka”, bo nigdy nie udało mi się aż na tyle przeniknąć do żadnej chińskiej rodziny, to jednak z powierzchownych obserwacji można wyciągnąć wnioski, że osoby starsze pełnią znaczącą rolę w życiu wielkich chińskich miast. Pomimo, że rzeczywistość w Chinach ulega zmianie i dzieci nie mają już tyle czasu na spotkania z rodzicami, co kiedyś, to widać jednak, że seniorzy potrafią poradzić sobie sami. Chińscy staruszkowie to osoby aktywne społecznie. Myślę, że wynika to z ich świadomości, że stanowią grupę cieszącą się dużym szacunkiem wśród społeczeństwa. Przeciętny chiński senior to osoba pogodna, uśmiechnięta, otwarta, mająca wiele do powiedzenia. Dbająca o swoje ciało i umysł.
Z całego serca życzyłabym sobie, aby takie odczucia mięli także seniorzy w Polsce. Odwiedzając Państwo Środka z całym impetem dotarł do mnie kontrast tej samej grupy społecznej na dwóch różnych kontynentach. Polski emeryt często jest osobą wycofaną, w większości czasu spędzającą czas z małżonkiem w domu a potem już samotnie. Jako rozrywkę traktując wyjście na zakupy, szybką wymianę informacji z sąsiadem/sąsiadką na ulicy i wyjście do kościoła czy lekarza. Być może jest tak dlatego, że to my, młodzi, dajemy im odczuć, że są już nam niepotrzebni, stanowią ciężar a ich myślenie jest przestarzałe i nieaktualne? Może tak naprawdę popełniamy ogromny błąd nie korzystając z ich większego doświadczenia i trudnych przeżyć, ucząc się na popełnionych przez nich błędach po to, by w przyszłości ich nie popełniać? Tą kwestię pozostawiam do osobistego rozważenia.
Źródła
https://www.ft.com/content/d33fdde0-ffc9-11e5-99cb-83242733f755
https://link.springer.com/article/10.1023/A:1026445420276
https://en.wikipedia.org/wiki/Filial_piety
http://www.china.org.cn/english/China/207500.htm
https://www.spiked-online.com/2007/07/16/how-china-respects-its-elders/
Plik ⇊
喝点热水* – Czyli znaczenie gorącej
wody w kulturze chińskiej
Autorka: Karolina Kłopotek
* Tłum.: Wypij trochę gorącej wody
Każdy sinofil wie dokładnie, że gorąca woda w kulturze
chińskiej ma niebagatelne znaczenie. Kiedy źle się czujesz,
jesteś przeziębiony, boli Ciebie brzuch, masz nowotwór
złośliwy (żart)… Wypij trochę gorącej wody!
Przechadzając się ulicami chińskich miast, w miejscach użyteczności publicznej czy w miejscu pracy, wszędzie spotkać można Chińczyków nie rozstających się ze swoimi termosami (保温杯 Bǎowēn bēi ). Czasami jest to czysta woda, czasami z dodatkami aromatycznych liści herbaty, kwiatami i suszonymi owocami. Mnogość dodatków dostępna jest w każdym supermarkecie. Często także na lotniskach, w biurach, szkołach znaleźć można specjalne dyspozytory gorącej wody pitnej.
Dlaczego Chińczycy tak lubią pić gorącą wodę?
Fenomen picia gorącej wody bierze wziął z głębokiej wiary Chińczyków w medycynę tradycyjną. Według niej wszystko na świecie składa się z yin 阴 (to, co kobiece, ciemne, zimne, słabe) i yang阳 (to, co męskie, jasne, ciepłe, silne). Ideałem jest harmonia pomiędzy tymi dwoma elementami. Jeżeli jest za dużo któregoś z pierwiastków w naszym organizmie dochodzi do zaburzenia, co powodować może liczne schorzenia. Picie gorącej wody powoduje, że się pocimy. Wraz z potem pozbywamy się nadmiaru pierwiastka yang, czyli nadmiaru ciepła, oczyszczamy organizm i przywracamy harmonię.
Krótka historia
Praktyka picia gorącej wody miała swoje początki już od 200r. p.n.e. Jednak nie była ona tak rozpowszechniona. Ówcześnie traktowano ją jako przywilej osób z wyższych sfer, których stać było na zakup paliwa do podgrzania napoju. Większą popularność tradycja picia gorącej wody zyskała w roku 1862, kiedy to w Szanghaju wybuchła epidemia cholery zabijając ok. 3000 osób dziennie. Epidemia zaczęła się szerzyć w całym kraju, docierając do stolicy.
Po przejęciu władzy przez komunistów w roku 1949 picie gorącej wody stało się już powszechne. W 1934 r. nacjonaliści udostępnili przewodnik pt. „Niezbędniki Ruchu Nowego Życia” 新生活运动之要义, gdzie propagowano ten zwyczaj. W 1956 komuniści rozpoczęli kampanię zachęcającą do spożywania gorącej wody, gdzie przekonywano, że każdego dziecko winno pić gorącą wodę trzy razy dziennie, co miało służyć prewencji zdrowotnej.
Źródła: https://theculturetrip.com/asia/china/articles/why-do-chinese-people-drink-hot-water/; https://www.cheng-tsui.com/blog/hot-water-in-chinese-culture
Podsumowanie
Jak już wspomniano, picie gorącej wody w kulturze chińskiej ma ogromne znaczenie. Według medycyny chińskiej ma to służyć zachowaniu harmonii w organizmie człowieka. Będąc w Chinach na każdym kroku możemy natknąć się na dyspozytory gorącej wody pitnej czy wielkie termosy z tym cudownym napojem, szczególnie w restauracjach czy herbaciarniach. Swój podręczny termos nosi przy sobie prawie każdy obywatel Chin, czasem dodając smaku liśćmi herbaty, kwiatami czy suszonymi owocami.
Plik ⇊
POBIERZ ARTYKUŁ
Przycisk pobierania jest na dole strony.